Tác động xấu từ thị trường, tăng trưởng của doanh nghiệp hay các sự kiện “thiên nga đen”… là những yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giá cổ phiếu doanh nghiệp.
Warren Buffet từng nói: ”Có 2 nguyên tắc trong đầu tư. Nguyên tắc số 1 là đừng để mất tiền. Nguyên tắc số 2 là không bao giờ quên nguyên tắc số 1”.
Tuy nhiên, diễn biến khó lường của thị trường chứng khoán khiến không ít nhà đầu tư mới mất tiền vào những cổ phiếu giảm điểm mạnh. Vì vậy, việc xác định các yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giá một cổ phiếu đóng vai trò quan trọng, giúp nhà đầu tư chủ động quản lý danh mục, tự tin hơn khi “vào lệnh” và giữ kỷ luật đầu tư.
Diễn biến của nền kinh tế
Thị trường chứng khoán được coi là “hàn thử biểu” của nền kinh tế. Hiểu đơn giản, đó là nơi đo lường toàn bộ sức khỏe của nền kinh tế. Tuy nhiên, định nghĩa này chỉ đúng khi thị trường chứng khoán quy tụ đầy đủ các doanh nghiệp lớn tiêu biểu của mọi ngành nghề, giá chứng khoán phản ánh tương đối chính xác giá trị thực của các doanh nghiệp niêm yết, và thị trường phản ánh tương đối chính xác sự biến động của nền kinh tế.
Giới phân tích đánh giá, nếu xét trong quãng thời gian dài thì nhận định “hàn thử biểu” vẫn đúng. Các nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư mới khi theo dõi những chỉ số kinh tế vĩ mô như GDP, lạm phát, lãi suất, tỷ giá, tỷ lệ thất nghiệp… sẽ có cái nhìn tổng quan để xác định chu kỳ, sức khỏe của nền kinh tế.
 |
Tuy nhiên, trong một nền kinh tế yếu kém, vẫn có những doanh nghiệp xuất sắc bứt phá. Song song đó, sẽ có một số ngành chịu ảnh hưởng tiêu cực khiến giá cổ phiếu giảm mạnh, và đó có thể là cổ phiếu mà bạn đang nắm giữ. Nhà đầu tư mới nên lựa chọn công ty chứng khoán chuyên nghiệp để được cập nhật chi tiết các đánh giá, phân tích vĩ mô kịp thời định kỳ hoặc mỗi khi có những sự kiện quan trọng xảy ra, từ đó đưa ra lựa chọn đầu tư phù hợp.
Các sự kiện thiên nga đen
Khái niệm “black swan” (thiên nga đen) đã ăn sâu vào ý thức của giới đầu tư và ảnh hưởng thị trường tài chính gần một thập kỷ qua. Khái niệm được lý giải chi tiết trong quyển “The Black Swan” của Nassim Taleb, xuất bản năm 2007. Thuật ngữ này do giáo sư kinh tế Nassim Nicholas Taleb – cựu thương nhân phố Wall – đề xuất sử dụng.
“Thiên nga đen” dùng để chỉ các hiện tượng kinh tế cực kỳ hiếm xảy ra và không thể dự đoán trước, mang đến những hậu quả nặng cho nền kinh tế. Đơn cử, năm 2008, khủng hoảng tài chính toàn cầu diễn ra bắt nguồn từ sự sụp đổ của thị trường bất động sản Mỹ. Thị trường chứng khoán Mỹ theo đó chịu ảnh hưởng nặng, ảnh hưởng đến các thị trường khác trên thế giới. Riêng tại Việt Nam, chỉ số VNIndex giảm đến 70% trong quý I/2008, thuộc diện giảm mạnh nhất thế giới. Tháng 3/2020, không ai dự đoán được việc dịch bệnh Covid-19 bùng phát mạnh trên toàn cầu, gây thiệt hại cho nền kinh tế và kéo dài đến nay. Thị trường chứng khoán Việt Nam cũng giảm mạnh vài phiên giao dịch ngay sau kỳ nghỉ lễ.
Đối mặt với hiện tượng “thiên nga đen”, nhà đầu tư nên giữ bình tĩnh, phân tích tình hình và tránh việc bán tháo gây nguy cơ sụp đổ thị trường. Ngoài ra, nhà đầu tư có thể chọn môi giới và công ty chứng khoán uy tín, để nhận tư vấn quản lý danh mục hay các đánh giá về tác động của sự kiện này.
Ngành chịu ảnh hưởng xấu
Các công ty trên thị trường chứng khoán được chia theo nhóm ngành. Xét từ yếu tố vĩ mô và tổng quan nền kinh tế, các ngành chịu ảnh hưởng tiêu cực sẽ khiến cổ phiếu doanh nghiệp thuộc ngành đó có xu hướng giảm.
Một doanh nghiệp nằm trong ngành hàng gặp nhiều khó khăn, dù kinh doanh tốt thì khả năng bứt phá về giá sẽ không mạnh mẽ bằng nhóm công ty được hưởng lợi từ chính sách và các yếu tố thuận lợi bên ngoài. Đây cũng là lý do thị trường thường xảy ra hiện tượng các mã cùng nhóm ngành đồng loạt giảm điểm chỉ từ một thông tin bất lợi nào đó. Đơn cử, nhóm ngành dầu khí thường có xu hướng tăng giảm điểm cùng nhau, khi số liệu kinh tế và tin tức chính trị ảnh hưởng đến giá dầu.
Tình hình kinh doanh và tương lai doanh nghiệp
Giá cổ phiếu phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư với doanh nghiệp trong tương lai, cũng như kết quả kinh doanh, lợi nhuận ở quá khứ. Bởi vậy, bất cứ sụt giảm nào về lợi nhuận hoặc triển vọng kinh doanh kém cũng có thể khiến giá cổ phiếu giảm sâu. Ví dụ có thể thấy cổ phiếu một công ty thuộc ngành sữa Việt, được xếp vào nhóm công ty tốt tiêu biểu trong rổ VN30 liên tục giảm về quanh mốc 88.000 đồng/cổ phiếu bất chấp thị trường chung lập đỉnh. Điều này phản ánh kết quả kinh doanh chưa khả quan, do cạnh tranh mạnh từ các công ty sữa khác, kết hợp một số đánh giá từ giới phân tích cho thấy triển vọng chưa tốt.
Cung cầu của thị trường
Chứng khoán là hàng hóa đặc biệt và có tính cung cầu trên thị trường. Khi những thông tin xấu được đưa ra, nhu cầu nắm giữ cổ phiếu giảm xuống và giá cổ phiếu có xu hướng sụt giảm. Tin xấu có thể gồm: Diễn biến tiêu cực từ kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, sự thay đổi về ban lãnh đạo, thông tin về nội bộ bán tháo cổ phiếu, các thông tin, chính sách vĩ mô như chính sách tiền tệ, lạm phát, thất nghiệp, thiên tai…
Để có thể thành công trên thị trường chứng khoán, nhà đầu tư nên chủ động trang bị kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu, từ đó giảm thiểu thua lỗ và đạt được mục tiêu lợi nhuận.
Báo cáo tài chính của công ty
Nếu kết quả hoạt động kinh doanh thể hiện rằng công ty đang phát triển tốt với doanh thu và tốc độ tăng trưởng cao, có khả năng tiếp tục tăng trong tương lai, giá cổ phiếu của công ty sẽ tăng lên nhanh chóng. Ngược lại, một công ty có tình hình kinh doanh đi xuống, giá cổ phiếu sẽ có xu hướng giảm.
Tâm lý nhà đầu tư
Thị trường chứng khoán là thị trường nhạy cảm, chỉ một thông tin gây nhiễu xuất hiện cũng có thể làm thị trường dao động dữ dội. Khi này, nhà đầu tư cần có tâm lý vững vàng để lọc được những thông tin chính xác và đưa ra quyết định đầu tư khi đã có những tính toán kỹ lưỡng.
| Tìm hiểu về tổ chức FAO, vai trò của tổ chức FAO Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (tếng Anh: Food and Agriculture Organization of the United Nations - FAO) được thành lập ... |
 | Tìm hiểu lãi suất liên ngân hàng, yếu tố ảnh hưởng tới lãi suất liên ngân hàng Về bản chất, lãi suất khi vay tiền liên ngân hàng cũng được hiểu như lãi suất của những khoản vay khác. Người vay sẽ ... |
 | Tìm hiểu hiện tượng thiên nga đen trong nền kinh tế, các sự kiện thiên nga đen nổi bật Nhiều người cho rằng chỉ tồn tại thiên nga trắng trên trái đất. Cho đến năm 1697, một nhà thám hiểm người Hà Lan Willem ... |
